E vërteta është se përveç këtyre aftësive e ndihmuan
edhe disa rrethana. Për shkak të Nanos më herët dhe të Ramës më pas ai mundi të
tërheqë rreth vetes mjaft figura socialistësh që e panë se në PS-në gjithnjë e
më të kapur nga njerëzit e paskrupullt ose do të hiqeshin qafe krejt ose do të depersonalizoheshin
edhe më. Po ashtu atë e mbështeten shumë socialistë që u zhgënjyen me Nanon e
korruptuar, por që kurrsesi nuk mund të shkonin tek Berisha. Sigurisht e ndihmoi edhe fakti se, duke
pas qenë kryeministër, kishte krijuar një rrjet të vetin, madje, sipas gojëve të
liga, kishte siguruar edhe mjaft para që i futi në punë - sepse, le të mos
harrojmë se Nano e rrëzoi Metën kryeministër
pikërisht me akuzat për korrupsion.
A mjaftonte kaq për të krijuar një parti të re që
do të mund të konkurronte me dy partitë e mëdha? Koha ka provuar se jo. Një nga
arsyet kryesore është sepse një parti duhet të jetë edhe një lloj kishe a xhamie
laike rreth të cilës mblidhet një komunitet. Njerëzit duhet të besojnë në të
edhe mbi bazën e një interesi shpirtëror, shpresash e idealesh të përbashkëta, përkatësie
të përbashkët klasore, apo edhe thjesht trashëgimie historike. Ky dimension i ka
munguar Ilir Metës dhe partisë së tij ose më saktë ai s’ka ditur apo s’ka mundur
ta ndërtojë, dhe as nuk e ka trashëguar. Sepse pema e Partisë Socialiste, përtej
degëve të reja gjithnjë e më të fuqishme të njerëzve të krimit e korrupsionit, ka
trashëguar edhe ndoca “rrënjë” të “rrapit” të vjetër d.m.th. ish komunistë nostalgjikë
që shohin tek ajo partinë e Enver Hoxhës, apo forcën që mundi t'i kundërvihej
Berishës që kërkonte tu shkatërronte edhe mitin e Luftës e t’i nxirrte jashtë
loje duke i akuzuar për të shkuarën. Po ashtu PD-ja, përveç degëve të saj të
krimit e korrupsionit (sot të dobësuar shumë për shkak të mungesë së pushtetit),
ka ruajtur edhe ajo do rrënjë që të çojnë tek e kaluara antikomuniste e shumë
prej mbështetësve të saj që votojnë kundër Partisë Socialiste sepse shohin tek
ajo persekutorët e tyre të djeshëm.
Kurse Ilir Meta dhe LSI e tij nuk i kishte këto rrënjë.
Nga rrënjët e vjetra të partisë mëmë ai tentoi të merrte komunistët e Skraparit,
bazuar mbi ndjenja krahinore dhe nderet që u kishte bërë kur qe kryeministër i
PS, por pas koalicionit me Berishën më 2009 e humbi edhe këtë shans bashkë me
ambicien që të rimerrte PS. Kështu LSI mbeti një parti “pragmatiste”, siç i pëlqen
Metës ta cilësojë, duke keqpërdorur konceptin e pragmatizmit, (pasi ai nënkupton
një ide të suksesshme për shoqërinë dhe jo manovra për tu fuqizuar e pasuruar
Ilir Meta me shokë në kurriz të shoqërisë). Si e tillë, veçanërisht pasi u lidh
me PD-në në 2009, LSI-ja mori gjithnjë e më shumë tiparet e atyre bimëve
kacavjerrëse që në vend të rrënjëve kanë ventuza me të cilat u ngjiten
trungjeve të pemëve të mëdha.
Duke dashur ta justifikojë shkacavjerrjen e tij nga
njëra pemë në tjetrën Meta ka thënë se ai ka ruajtur stabilitetin e vendit. Në
fakt, më së pari, ai ka gjetur mënyrën më efikase për të mbajtur gjallë e
rritur anëtarësinë e partisë së tij - pa rrënjë dhe pa ideale - në një Shqipëri
me njerëz gjithnjë e më të varfër shpirtërisht e intelektualisht. Përsa i përket
pretendimit të “stabilitetit” do të
thosha se partia e tij ka
funksionuar, siç e kam quajtur në një shkrim të vitit 2014, më shumë si “shtylla
e sistemit” të partito/bandokracisë. Kjo në dy kuptime: njëri negativ e tjetri
pozitiv. Negativ sepse ajo po stimulonte sistemin të zhveshur nga idealet dhe, e
legjitimonte atë, duke dhënë iluzionin e rotacionit dhe ndryshimit pa ndryshuar
asgjë. Pozitiv, sepse duke u thithur një pjesë të lëngut pemëve të mëdha nuk i
linte ato të fuqizoheshin aq shumë duke penguar rrëshqitjen e parti/bandës
qeveritare të radhës në autoritarizëm e autokratizëm ekstrem.
Por, në artikullin në fjalë, që u shkrua në kulmin
e pushtetit të tij, kur festoi ditëlindjes
me 600 të ftuar nga PS dhe PD bashkë me gazetarë e intelektualë përkatës, kam bërë
edhe një parashikim. Aty shkruaja se, “paradoksalisht, Ilir Meta është edhe
njeriu më i dobët i Shqipërisë pikërisht pasi është njeriu më i fortë.” Këtë e
shpjegoja me faktin se në të dy krahët e Ilir Metës qenë dy parti që, për të
fituar simpatinë e munguar të shumicës së shqiptarëve, do ta sulmonin atë, kur
të binte sistemi, për të larë duart e tyre të pista. Ju kujtoj se PD kishte
filluar ta përgojonte LSI si shkakun e humbjes së zgjedhjeve të 2013-ës, medemek
se ishte aleanca me një parti të korruptuarish, si ajo e Ilir Metës, që kishte
prishur edhe imazhin e PD-së së pastër me Saliun, njeriun e ndershëm, në krye të
saj. Në anën tjetër kishte filluar të rritej numri i atyre socialistëve që, kur
flisnin për Edi Ramën, njeriun që me idealizmën e tij punonte vetëm për
historinë, alibinë e mashtrimeve të tij të përditshme, e gjenin tek “ventuzat “e
partisë së Ilir Metës. Në këtë lojë
i vetmi që s’dukej të kishte shans të ndahej nga sistemi, sepse kishte qenë
vazhdimisht në pushtet, qe “shtylla
e tij”, Ilir Meta.
Them se parashikimi im u vërtetua vetëm pjesërisht
gjatë fushatës elektorale 2017, ku si PS dhe PD filluan, që të dyja, të sulmonin
“shtyllën e sistemit”. Madje kulmin në këtë fushatë denigruese e arriti bashkëqeverisësi
i katër vjetëve të fundit, Edi Rama. Pse them “vetëm pjesërisht”? Sepse sistemi
i grabitjes së shqiptarëve nga partitë/banda nuk ka rënë. Sulmet e Ramës dhe
Bashës ndaj Metës, si përfaqësues i sistemit të “tepsisë” apo “shushunjave”, nuk erdhën pse këta panë fundin
e tij, siç panë shumë ish komunistë fundin e hoxhizmit dhe nxituan të bëhen
demokratë duke demonizuar të tjerët. Rama e sulmoi sistemin duke i vënë emrin “tepsi”
ku hante LSI-ja, sepse kërkonte të hiqte ventuzat e Metës që të fuqizohej duke
mbetur ngrënësi i vetëm. Basha e ndihmoi për këtë s’dihet saktë se pse (pasi
marrëveshja e tyre ka qenë e fshehtë), por ndoshta duke menduar se kështu mund
të mbetej skuadra e vetme rezervë e sistemit pas plakjes së lojtarëve të
Rilindjes.
Por, edhe pse sistemi nuk ka rënë, diçka ka
ndryshuar megjithatë. Më së pari është bërë e qartë natyra e tij ekstremisht e
dëmshme. Mjaft të kesh parasysh se të tre palët e sulmuan në këtë fushatë duke
ia atribuuar atë njëri tjetrit. Fakti është se, siç e kam shkruar edhe në
shkrimin para këtij për PD-në, edhe ato që i quajta “parti/pemë”, për lehtësi
krahasimi, në fakt me kohë janë shndërruar gjithnjë e më shumë në parti pa
vizione pa kujtesë historike dhe pa ideale, në përbindësh kacavjerrëseme
ventuza të stërmëdha të ngjitura në trupin e vendit në forma koncesionesh e
tenderimesh korruptive si dhe lidhjesh me botën e krimit të organizuar. Në luftën
midis tyre, edhe për shkak të etjes për pushtet edhe për shkak se “ushqimi” po
pakësohet përditë edhe për shkak të mbështetjes miope ndërkombëtare Edi Rama ia arriti të mbetet përbindëshi
i vetëm mbi shpinët e kërbunjura të shqiptarëve, shtylla e vetme e sistemit – në
fakt vetë sistemi. Ilir Meta, pra, s’mund të quhet më “shtylla e sistemit” në të
gjitha kuptimet që i kam dhënë në 2014. Ideja e Ramës për bashkëqeverisjes
direkt me popullin pa përfillur opozitën, mediet kritike, shoqërinë civile nuk është
gjë tjetër veçse mashtrimi i radhës që ka gjetur një nga krijuesit më agresivë të sistemit Rama, për të zëvendësuar
rolin që luante Meta me alibinë e rotacionit.
Në këtë kushte LSI, edhe pse mori një numër të
konsiderueshëm deputetësh në sajë të dhjamit që kishte vënë kur ishte në
pushtet, sot është çdo ditë e më shumë me ventuzat në ajër. Sot pyetja që
shtrohet është: a mundet LSI me burimet njerëzore që ka, dmth. njeriun që ndjek
partinë vetëm për paranë, të ndërtojë një parti të majtë (siç vetëquhet pa qenë
e tillë deri më sot) me rrënjët në
tokë, dmth tek shtresat më të brishta të shoqërisë, të kërkojë më shumë shtetin
social, mbrojtjen e publikes nga agresioni i privates dhe të kontribuojë për
shembjen e kësaj oligarkie të papërgjegjshme dhe kriminale? Apo gjethet e degët
e saj të mbetura në ajër, pa ventuza të ngulitura në trungun e PS do të thahen
e do të bëhen humus për ta ushqyer atë? Me pesimizmin e intelektit” mund të
them se gjasat më të mëdha janë që të ndodhë kjo e dyta sepse të besosh të kundërtën është sikur
të besosh se një bimë kacavjerrëse mund të shndërrohet në pemë me rrënjë në
tokë. Me “optimizmin e vullnetit” mund të them se s’duhet reshtur së kërkuari,
qoftë edhe nga LSI-ja një mutacion i tillë (ashtu sikurse kërkova në shkrimin
paraardhës kthimin e PD-së në një parti të djathtë sociale), sepse vendi është
në ditët më të errëta përsa i përket shpresës se këtu mund të mbesin njerëz normalë, që nuk jetojnë thjesht
e vetëm për fitimin e parasë duke grabitur të tjerët dhe të ardhmen e fëmijëve
të këtij vendi, por që të kenë inteligjencë
për të parë se ku po shkon ky vend në duart ku ka rënë, simpati dhe empati për të tjerët, aspirata për ta
humanizuar këtë shoqëri. (Panorama, 14 gusht 2017)
No comments:
Post a Comment