Friday, June 1, 2007

Le të shpresojmë se viti 2007 do të na sjellë pak më shumë dritë dhe veprim diturie

Data e zgjedhjeve është shtyrë, por PS nuk ka dhënë konsensusin ende. Si e gjykoni këtë situatë.

Është folur aq shumë për këtë situatë dhe është komentuar aq shpesh (edhe nga unë) sa, të them të drejtën, më vjen një ndjenjë gërdie duke tentuar ta komentoj përsëri. Besoj se këtë ndjenjë provojnë edhe shumica e shqiptarëve të shtërnguar të ndjekin nëpër ekrane e nëpër shtyp këtë film që më ngjan me ata filmat që shihnim dikur në kinematë e dorës së dytë kur shiritat këputeshin e ngjarja fillonte e shihej përsëri, e prap këputej e prap, kur vihej në lëvizje, shihnim ca skena që i kishim parë përpara se të fillonin të rejat.
Unë këtë "film" e kam krahasur edhe me një ndeshje të shëmtuar boksi që po zhvillohet me shumë raunde ku të interesuarit për ta ndjekur janë vetëm protagonistët dhe militantët kurse publiku i gjerë e sheh vetëm kur i imonohet në ekran dhe besoj, ashtu si unë, me ndjenja të forta të vjelli. U duk sikur raundi i rradhës u mbyll me marrëveshjen që zgjedhjet të kryhen në shkurt, por jo. Them se PS-ja gjykon se Berisha hëngri nga dy gryshta të forta që e bënë t'i përkulen këmbët e kërkon ta shfrytëzojë këtë për t'i dhënë edhe nja dy tre goditje të tjera që ta nxjerrë knock out. Mirëpo kjo ka riskun e ngrënies së kundërgoditjes sepse Berisha ka shkuar tek litarët dhe nuk duket aq i dobët, përkundrazi, ka kryer një tërheqje taktike, kurse PS-ja po sulmon në mënyrë krejt të çoroditur e të pakontrolluar.
Në fund të fundit çështja shtrohet: gjithë kjo luftë e opozitës a po na shërben ne të gjithëve për konsolidimin e institucionit të votës së lirë? Sepse, po qe kështu, ia vlen edhe kjo sakrificë. Sipas meje, ndonëse ky presion e rrit ndjeshmërinë ndaj votës së lirë, po të vesh në balancë atë çka fitojmë me atë çka humbim edhe në drejtim të forcimit të këtij institucioni, ne më shumë humbasim. Kjo për një arësye shumë të thjeshtë: sepse qëllimi i gjithë kësaj lufte të opozitës nuk ka qenë konsolidimi i votës së lirë. Së pari, sepse kjo opozitë ka qenë në pushtet 8 vjet dhe në vend se të punojë për votën e lirë ka punuar vetëm për të gjetur mënyra manipulimi. Kur kujtoj atë transferimin e njerëzve me kompiuter nëpër zona elektorale që as nuk e dinin se nga binin më ngjethen mishtë edhe sot. Së dyti, sepse mjetet e përdorura gjoja për këtë qëllim të lartë janë krejtësisht në kontradiktë me të. Opozita kërkon të vendosen standarte, që, tek e fundit, do të thotë respektimi i ligjit, duke shkelur ligjin e ligjeve, Kushtetutën. Po ashtu kjo fushatë në emër të votës së lirë dhe të ndershme bëhet duke thelluar atmosferën e një mosbesimi të thellë ndaj ndershmërisë së njëri tjetrit. Nëse do ta vlerësojmë situatën zgjedhore nga një kënvështrim që kap të tërë harkun e këtyre 15 vjetëve do të thoja se asnjë opozitë deri më sot nuk ka pasur kushte më të mira për të hyrë në zgjedhje. Ajo ka në krahun e saj më shumë se gjysmën e mediave të shkruara dhe elektronike. Ka në krahun e saj institucione të tilla si i Presidentit, ka Prokurorinë, Gjyqsorin, Kushtetuesen. Ka shumicën e pushtetit lokal. Në komisionin e zgjedhjeve ka një raport thuajse të barabartë sepse PDK-ja e Nokës dhe Lesit po luan një rol ekuilibristi. Ka pra edhe shumë më tepër mundësi se çka pasur ndonjëherë një opozitë për t'i kapur dhe denoncuar mashtrimet zgjedhore. E megjithatë mbizotëron ky mosbesim i thellë. Pse? Sepse në thelb ka qenë e gabuar politika që është ndjekur duke i rreshtuar edhe institucionet për të cilat fola në njërën llogore apo në tjetrën duke e lënë votën e lirë pa mbrojtës të vërtetë përveç perëndimorëve. Ndërtimi i institucionit të votës së lirë kërkon të tjera vullnete dhe të tjera metoda, që kësaj klase politike i mungojnë.
Prandaj, sipas meje, tek e fundit kemi të bëjmë me një nga spektaklet më të shëmtuar që na ka dhënë politika dhe që meriton një ndëshkim sipas përgjegjësisë, ku nuk mungon edhe ajo e mazhrancës. Kam besim se zgjedhësit do ta japin këtë ndëshkim duke peshuar drejt edhe përgjegjësitë.

LSI duket se ka një qëndrim ndryshe nga PS duke e përçarë opozitën. Mendoni se kjo lëvizje e ve Metën në rolin e liderit tek e majta?

Nga sa kuptoj ju doni të thoni: nëse ndëshkohet Rama për politikat e një ekstremizmi të pajustifikuar dhe destruktiv dhe fiton opsioni i Metës, më i moderuar, a mund të bëhet ky pika e referimit e kësaj të majte? Për mendimin tim jo. Meta, sipas meje, gaboi fatalisht kur u fut në koalicion me PS-në. Gaboi sepse tradhëtoi principet bazë mbi të cilët tentoi ta ngrerë partinë e tij: ato të ndërtimit të një të majte ndryshe që nuk do të përfaqësonte interesat e atyre që ai vetë i quajti monopole, duke premtuar se do t'i luftonte në emër të interesave të asaj pjesë të shoqërisë që kishte mbetur e papërfaqësuar. Atij, madje, në këtë aspekt i interesonte që Berisha të punonte mirë e të kishte sukses në luftën kundër korrupsionit sepse kjo do të thoshte realizim edhe i një pjese të programit të tij edhe dobësim i rivalit PS, i ashtuquajtur i majtë, pra dhe hapje e rrugës për t'u bërë ai lideri i një të majte të re për të cilën ka nevojë vendi. Gjithashtu, duke mbetur në opozitë ai mund t'i bënte një shërbim shumë të mirë vendit sepse mund të ishte një opozitë shumë më kredibël ndaj Berishës, shumë më racionale e konstruktive. Mirëpo ai në vend se të ushqente e zhvillonte një veprimtari politike mbi këto vizione, duke kërkuar t'i përçojë në një elektorat të ri, u mor me kalkulime thjesht teknike (në stilin e Gjinushit) brenda të njëjtit stan politikanësh e brenda të njëjtit elektorat të trashëguar nga Partia e Enver Hoxhës. Kjo, sipas meje, kryesisht për shkak mungese vizioni e bindjeje të vërtetë në atë që kishte nisur, por edhe për shkak se ai është peng i këtij stani sepse ai e nxorri në skenë dhe e pompoi dhe e shfrytëzoi (ndërsjelltazi) për tu pasuruar. Nuk duhet lënë pa përmendur edhe paaftësia e Berishës, sipas meje, për të kuptuar se vendi ka nevojë për një opozitë konstruktive e me vizione e programe të majta, çka i vjen nga ndjenja e gjithpushtetshmërisë dhe gjithmjaftueshmmërisë së tij. Tërë këta faktorë e çuan Metën tek futja në koalicionin me PS. Por, duke u futur në këtë koalicion, ai harroi pse kishte dalë nga ai stan. U angazhua të luftojë për interesat e atyre që kishte denoncuar duke u kërkuar në një farë mënyre ndjesë për dëmin që u shkaktoi. Nga nevoja ata mund ta bëjnë edhe lider siç bënë Ramën, por, për këtë, i duhet të veshë qyrkun e PS sepse qyrku LSI do të mbajë vulën e tradhëtarit që u shkaktoi humbjen. Më anë tjetër ai ka tradhëtuar edhe shpresat e atyre që presin një të majtë ndryshe. Prandaj më duket mjaft e vështirë që ai të marrë rolin e një lideri qoftë edhe të kësaj të ashtuquajture e majtë, pale të një të majte ndryshe. Ky koalicion i ka ndërtuar tërë politikat në luftën kundër Berishës e në mbrojtje të asaj që ka denoncuar vetë Meta dhe jo në ndërtimin e diçkaje të re, e Meta nuk më duket më i përshtashmi për të udhëhequr këtë luftë. Nëse opozita humbet zgjedhjet e vendos të ndërtojë një tjetër strategji, më afatgjatë dhe më të shëndetshme për të ardhur në pushtet atëhere ai mund të luajë një rol, por, hë për hë, jo të dorës së parë siç ka pasur ambicie kur krijoi LSI.

Si do ta vlerësonit vitin 2006 për Shqipërinë?

Jemi lodhur aq shumë duke bërë vlerësime të zhvillimeve politiko sociale gjatë këtij viti - siç bëra edhe në dy pyetjet e mësipërme - saqë nuk më vjen ta mbyll vlerësimin duke komentuar kampionatin e Berishës, Nanos, Ramës, Metës e me rradhë. Më mirë ta mbyllim me ndonjë kampionat tjetër. Madje këtë vit kemi pasur një goxha kampionat, botërorin e futbollit, që shqiptarëve u ka interesuar më shumë sesa ky i politikës. Mos u trembni, nuk kam ndërmend të bëj vlerësime të skuadrave apo lojtarëve të huaj. Do vlerësoj mënyrën se si e përcollëm ne atë. Sepse më vijnë ndërmend ca komente në televizione e shtyp që flasin jo pak për frymën me të cilën e kemi përcjellë ne vitin 2006 në tërësi. Më kujtohet se gjatë finales Itali - Francë, kur Zidan goditi egërsisht me kokë mbrojtësin italian Materazi, duke kryer një akt që i befasoi të gjithë, komentatori shqiptar i ndeshjes (nuk mbaj mend se i cilit televizion) dha një shpjegim që për mua ishte edhe më befasues sesa vetë koka e Zidanit: “Gjak shqiptari të dashur spektatorë!” Ishte një projektim i drejtpërdrejtë, pa asnjë filtër, i mënyrës sonë të të menduarit mbi atë incident të rëndë. Të huajt ia dhanë shpjegimin me lodhjen e madhe nervore shoqëruar me hamendjet për ndonjë provokim nga mbrojtësi italian, por duke e dënuar njëzëri. Ky i joni gati u entuziazmua e bërtiti "gjak shqiptari!"
Nuk mund të mos binte në sy ky fenomen i projektimit të kulturës sonë në tërë interpretimin e botërorit nga komentatorët televizivë e gazetarët e shtypit. Mbizotëronte një kulturë e kultit të forcës kombinuar me një nacionalizëm vulgar që tashmë mund ta gjesh në eksremet më të frustruara e më injorante evropiane (tek naziskinët psh.), por kurrsesi në faqet e shtypit apo në ekranet e mediave elektronike. Në komentet e tanëve përdorej aq shpesh fjala “legjionarë”, “luanë” për lojtarët e skuadrave të ndryshme kurse Evropa shihej sikur të ishte në prag të Luftës së Dytë Botërore. Mund të gjeje xhevahire me okë të kësaj natyre. Para ndeshjes Gjermani - Itali në një gazetë gjeje të vendosura nën thonjëza deklaratat të trajnerëve të tipit: “…Po luajmë për nderin tonë dhe shpresojmë shumë që ta mbrojmë deri në fund.” - medemek shprehej gjermani Klinsman. Që humbja e një loje të përjetohej si humbje e nderit kombëtar kjo mund tu ndodhte gjermanëve vetëm në kohën e racizmit të Hitlerit, por zor se mund ta thotë një trajner gjerman i sotëm. Në fakt trajnerët para ndeshjes flisnin me terma shumë më teknike, duke vlerësuar shumë kundërshtarin. Kurse trajnerit Italian Lipi para sfidës që e priste me gjermanët gazetarët tanë i visheshin edhe deklarata të tilla: ”Loja jonë ka pasur oshilacione, por ajo që ka mbetur dhe do të vazhdojë të mbetet është krenaria dhe tërbimi." (Gazetari si duket sapo kishte mbaruar së lexuari Orjana Falaçin dhe s'dinte ku ta fuste shprehjen "krenari dhe tërbim" - në fakt e refuzuar nga shumca e italianëve. "Për çfarë nuk jemi akuzuar! - vazhdonte të fliste ai gjoja me gojën e Lipit - tani duhet të tregojmë karakterin tonë të vërtetë. Jemi një prej popujve më të vjetër dhe më të lavdishëm të botës. Në sport kemi lëshuar firmën tonë e cila është zulmëmadhe. Tani ka ardhur koha që të demostrojmë vërtet dhëmbët dhe të fitojmë. Një Itali në finalen e madhe të Berlinit do të ishte përgjigja e duhur për ata që kanë hedhur baltë ndaj nesh dhe mezi kanë pritur rastin që ne të rrëzohemi. Por e gjithë bota ka harruar se ne jemi pasardhësit e Jul Qezarit”. Nuk do mend se Lipi nuk ka thënë asnjë nga këto fraza që janë thjesht shprehje e delirit të një gazetari tifoz shqiptar fatkeqësisht thellësisht injorant. Në fakt Lipi, pas fitores së kupës bëri një deklaratë pak a shumë të tillë: "kur arrin në majë kupton se sa e vështirë është, por njëherësh gjen motivim për të arritur suksese të tjera." Pra nuk i bëri jehonë as Qezarit dhe as legjionarëve.
Çfarë të them? "Nuk ka gjë më të frikshme sesa injoranca në veprim" thotë Gëtja. Në historinë tonë shumë fatkeqe e kemi parë aq shpesh injorancën në veprim dhe aq pak diturinë në veprim. Edhe viti 2006 nën vulën e kësaj përvoje të hidhur ka kaluar. Le të shpresojmë se viti 2007 do të na sjellë pak më shumë dritë dhe veprim diturie. (Rubrika Përpjekja, Standart, 30 dhjetor 2006)

No comments: