Wednesday, May 30, 2007

Anormaliteti na imponohet si normalitet

Zgjedhjet janë bllokuar se fundmi ndonëse Presidenti e ka përcaktuar datën, dhe duket se Evropa nuk ka ndërmend të ndërhyrjë për të gjetur ndonjë zgjidhje. Si e shikoni ju zgjidhjen në mënyrë që ne të mos bëjmë hapa prapa ne standarte dhe të mos rrezikojmë marrëveshjen e stabilizim asocimit?

Besoj se nuk është dashur shumë mend për të kuptuar se rruga për nga ishin nisur dy forcat tona politike që nga 3 korriku i vitit të kaluar do të na sillte në këtë udhëkryq të mbrapshtë që ende, kam frikë, nuk e kemi mbrritur me tërë dramacitetin që mund të marrë në ditën e zgjedhjeve. Ne po ecim drejt zgjedhjeve mbrapsht, me kurriz, e duke iu larguar standarteve dhe marrëveshjes me Evropën gjithë duke bërë sikur vështrimin e drejtimin e kemi atje. E në këtë rrugë kemi hyrë me të dyja këmbët, atë të majtën e opozitës që hidhet e para dhe atë të djathtën e mazhorancës që e ndjek nga prapa. Këmba e majtë ka qenë strategjia jashtzakonisht konfliktuale e obstruksioniste e opozitës e cila në asnjë moment nuk e ka konsideruar veten si forcë humbëse që duhet të tërhiqej për një kohë nga ringu, e të përgatitej për ndeshjen e ardhshme, gjithë duke dhënë një kontribut konstruktiv për disa reforma veçanërisht ato të luftës kundër korrupsionit. Ajo, përkundrazi, e vazhdoi në një formë tjetër, gjithaq të egër, ndeshjen edhe jashtë ringut elektoral në pritje për të kërcyer prap në ring, duke ndërtuar kështu strategjinë e destruktivitetit permanent. Këmba tjetër kanë qenë gabimet jo të vogla që ka bërë mazhoranca si përgjigje ndaj kësaj strategjie. Këto, sipas meje, pjesërisht i dedikohen njëlloj paaftësie apo edhe pavullneti për ta ndryshuar sistemin që morën trashëgim dhe pjesërisht ngase strategjia konfliktuale obstruksioniste dhe nervshkatërruese e opozitës e ka nxjerrë mazhorancën jo rrallë jashtë disa linjave që duhet të ruante, veç të tjerash edhe duke e vonuar në arritjen e disa objektivave për reformën zgjedhore. Mbetem i mendimit se konfliktualiteti u intereson të dyja palëve sepse ai është arti politik që njohin e zotërojnë më mirë, e po ashtu u krijon klimën e mjegullës ku "ujku" bën kërdinë duke u shpëtuar përgjegjësive ligjore dhe morale, por megjithatë vatrën më të fortë të tij kësaj here e shoh tek opozita.
Po ashtu dua të them se mbetem i një mendimi që e kam shprehur edhe herë tjetër se për acarimin e kësaj situate ka një rol edhe karakteri konfliktual i të dy liderëve. Jam kundër idesë që ka qarkulluar shpesh se Sali Berisha dhe Fatos Nano kanë qenë dy figura të ngjashme përsa i përket bërjes së politikave agresive dhe konfliktuale. Sipas meje në këtë aspekt ata kanë qenë edhe mjaft komplementarë. Pra, nëse Berisha ka qenë vazhdimisht agresiv dhe ka luajtur në sulm Nano jo rrallë ka ditur të luajë në mbrojtje dhe me mjaft sukses do të thoja. E keqja e Nanos nuk ka qenë të qënit e tij konfliktual dhe agresiv, por korrupsioni dhe papërgjegjshmëria e tij. Kurse me Edi Ramën në krye Partia Socialiste ka një figurë që është shumë më i ngjashëm me Berishën agresiv dhe konfliktual. Madje, sipas meje, fakti që Berisha ka rënë një herë nga kali e ka bërë të shfaqet herë pas here më i matur dhe më i duruar sesa ç'paraqitet sot Edi Rama. Po ashtu psikologjikisht kemi të bëjmë me dy karaktere që e kanë tmerrësisht të vështirë të pranojnë humbjen. Edhe në këtë aspekt vështirë të thuash se cili është më i vështirë. Berisha mund të duket pak më i qetë sepse edhe në rast humbjeje i mbetet pushteti qendror kurse Rama humbet thuajse gjithshka, por, nga ana tjetër, Berisha e di mirë se humbja e këtyre zgjedhjeve do t'ia shkurtonte mandatin.
Ajo që vihet re në të dyja palët politike është përqendrimi në luftën midis tyre duke e shpërfillur faktin se janë nën vëzhgimin e tërë atyre njerëzve, si jashtë edhe brenda vendit, që gjithnjë e më shumë e shohin këtë gjendje me dëshpërim si shenjë dështimi të kësaj klase politike. E kur flas për shpërfillje këtu duhet të ndajmë disa forma shpërfilljesh. Ndaj shqiptarëve shpërfillja është më evidente dhe më e drejtpërdrejtë sepse të dyja palët përfillin vetëm interesat e tyre, duke u lënë të kuptojnë shqiptarëve të tjerë se nuk kanë ç'bëjnë. Kurse kur vjen puna për perëndimorët shpërfillja e tye është mjaft më e sofistikuar. Ata bëhet sikur përfillen në sipërfaqe, tentohet po ashtu të mashtrohen e të binden se fajtori është pala tjetër, herë pas here atyre u ofrohen edhe marrëveshje bizantine që kryesisht kanë për synim të lajnë faqen si dhe t'ia lënë fajin kundërshtarit. Por në thelbin e vet edhe raporti me ta është një raport mosrespekti dhe shpërfilljeje.
E kam të vështirë të gjej këshillat që do të mund të merreshin parasysh nga këto forca për të mos e thelluar edhe më këtë gjendje që edhe kështu është mjaft e rëndë e mund të na çojë edhe drejt një destabilizimi të ri. Problemi më i madh është se bindja e sejcilës palë se ka të drejtën e të vërtetën me vete është aq iracionale saqë vështirë se do të mund ta lejonte të dëgjonte ata zëra të arsyeshëm që do ta ftonin të hidhte vështrimin nga vetja gjithashtu. I vetmi mjet bindës për këtë kategori është frikësimi dhe këto mjete i kanë në dorë vetëm perëndimorët. Por edhe ata deri në një farë mase sepse tashmë kjo klasë politike e di se perëndimorët do të shkojnë ku do të shkojnë po tek ata do të përplasen. Kam përshtypjen se edhe perëndimorët janë ndërgjegjësuar për këtë situatë prandaj dhe duken më indiferentë. E, sipas meje, kjo indiferencë favorizon më shumë mazhorancën sesa opozitën, sepse çon tek nevoja e ruajtjes së stabilitetit. Opozita duket se këtë nuk e kupton dot, kurse mazhoranca ka prirjen ta përdorë në mënyrë abuzive çka mund t'i kthehet shumë lehtë në bumerang.


Tirana në këtë prag fushate është kthyer në një qytet kaotik për shkak të ndërhyrjeve në çdo cep të saj. Të ecësh në Tiranë është bërë pothuajse e pamundur. Do të donim një opinion tuajin për këtë situatë dhe cili do të jetë ndikimi i saj në zgjedhjet për Bashkinë e Tiranës.

Duke parë rrugët e Tiranës të kthyera përmbys përpara zgjedhjeve më vjen mbi të gjitha të shpreh habinë se si politikanët tanë (por edhe pushtetet financiare që qëndrojnë prapa tyre) filluan pak nga pak ta mësojnë publikun me këto situata anormaliteti. Me faktin, pra, se ata mund të bëjnë çdo gjë me qytetin pa pyetur për vullnetin dhe interesat e shumicës së qytetarëve e, në këtë kontekst, edhe me faktin se para zgjedhjeve ata do të bëjnë ndoca punë që do t'i bindin për tua dhënë votën. Është revoltuese kur mendon se njerëzit trajtohen sikur të jenë kaq lehtësisht të mashtrueshëm, për të mos thënë se është edhe antidemokratike. Edhe në qofshin kështu detyra e politikanëve është t'i ndriçojnë e të stimulojnë pjesën më të mirë të tyren e jo t'i konsiderojnë si budallenj e t'u stimolojnë atë pjesë të karakterit që u zhvillon hipokrizinë dhe mashtrimin dhe nënshtrimin ndaj vendimeve të tyre sado aventureske qofshin ato. Një punë serioze dhe me përgjegjësi përpara komunitetit dhe njëherësh me respekt e dashuri për të nuk mund të bëhet kështu. Jo vetëm, por një punë serioze kërkon edhe një programim dhe shpërndarje përgjatë gjithë kohës të energjive dhe parave. Për shembull unë nuk e di se me çfarë filozofie u la për vite me rradhë lulishtja prapa Skënderbeut pa u prekur me dorë dhe tani, mu në prag të zgjedhjeve, po ribëhet me aksion me goditje të përqendruar. Meqë ra fjala, sipas mendimit tim, puna me atë lulishte duhet të kishte qenë krejt ndryshe. Bredhat e saj karaktristikë të lartë nuk duheshin prerë, por Bashkia do të duhet të kishte menduar me kohë për zëvendësimin e atyre që ishin tharë (edhe këta nuk dihet pse u lanë në atë derexhe) për tu zëvendësuar me bredha të mëdhenj të së njëjtës familje. Ata, me formën dhe historinë e tyre, ishin pjesë e pandarë e identitetit të atij parku. Tani atje janë vënë disa pemë xhuxhmaxhuxhe që e kanë bërë sheshin të duket si shkretëtirë, kurse pemët që në një farë kuptimi ishin monument historik u prenë pa asnjë reagim qytetar dhe intelektual. Por njerëzve tashmë u duken luks mendime e shije të tilla.
Gjithsesi do të thoja se atyre që u kanë mbetur ca mend në kokë besoj se një punë e tillë u krijon efekt negativ edhe përsa i përket gjykimit elektoral. Por, nga ana tjetër, duke qenë se ne jetojmë në vendin e anormaliteteve ose më saktë në vendin ku anormaliteti imponohet si normalitet, është e vështirë të parashikosh se si do të reagojnë njerëzit. Kjo edhe për faktin se nuk kanë besim se me ndryshimin e pushteteve do të ndryshojë ndonjë gjë. Një pjesë e madhe tashmë duket se i është nënshtruar idesë se në prag të zgjedhjeve do të mund t'u bëhet ndonjë rrugë apo do të mund t'u çohet pak më shumë ujë apo drita apo do t'u zgjidhet ndonjë problem i tyre i përbashkët dhe e pranojnë këtë me idenë se më mirë kështu sesa të mos na bëjnë asgjë fare. Por kësaj here në rastin e Tiranës kjo filozofi ka shkuar deri në grotesk sepse hapja e tërë atyre rrugëve menjëherë duket sikur nuk do të mund të mbarojë dhe ka krijuar edhe vështirësi qarkullimi normal. Është diçka e patolerueshme, por, të mos harrojmë se shqiptarët dallohen për mungesë shpirti revolte dhe kujtese. Jo vetëm që durojnë pafund, por sapo mbaron së shtruari një rrugë harrojnë se çmimi që kanë paguar për të në kuptimin e pluhurit që kanë ngrënë për shkak të punëve të kryera jashtë çdo norme kohore dhe ruajtjeje ambienti, e vështirësive të qarkullimit që u kanë dalë për një kohë shumë të gjatë, e parave që u janë vjedhur, është aq i lartë saqë dëmi ka qenë, tek e fundit, më i madh se përfitimi.

Shqiperia po vuan edhe sivjet krizën e energjisë elektrike. Kufizimet kanë filluar të ndihen edhe në Tiranë, pa folur këtu për rrethet dhe zonat rurale. Një koment ju lutem për mënyrën sesi po e menaxhon KESH-i dhe qeveria situatën energjitike në vend?

Kur pjesa më e madhe e energjive të politikës shpenzohen në luftën e pushtetit për pushtet; kur në këtë kontekst edhe emërimet bëhen për të kënaqur besnikët e partisë e duke mos përfillur specialistët, kur opozita mendon se është në favorin e saj që njerëzit të rrinë sa më gjatë në terr sepse kështu ajo do të mund të rikthehet në pushtet; kur askush nuk punon për të krijuar besim tek njerëzit se duke paguar paratë e elektrikut apo edhe taksat ato do tu kthehen mbrapsht në shërbime të një niveli më të lartë, në më shumë drita dhe ujë, por mendon, vetëm për xhepat e veta, situata nuk mund të jetë veçse krizë permanente energjie elektrike, por edhe energjie shpirtërore.
Nuk e kuptoj se pse na kanë bërë aq shumë premtime se këtë vit nuk do të ketë krizë energjie. A janë politikanët tanë aq të pazot sa nuk e dinë as gjendjen apo thjeshtë mashtrojnë pa turp sa herë flasin? Nuk dua ta besoj këtë të dytën. Më shumë më duket se është paaftësia e kombinuar me impenjime të tjera ku nuk përjashtohen edhe interesat personale që i lënë punët pa bërë deri kur u shfaqet kriza para syve. Është e patolerueshme që pas 15 vjetësh jemi në këtë gjendje. Në blogun e New Your Times doli një fotografi e Sarandës së masakruar nga ndërtimet së bashku me shënimin se sipas Transparency International jemi vendi më i korruptuar në botë. Ia kalonim edhe vendeve afrikane edhe të gjithëve. Por duke parë atë foto e tërë ato ndërtime të tjera anembanë vendit nuk mund të mos mendosh për paradoksin që një vend që ka shpenzuar aq shumë nuk është është në gjendje të ketë drita dhe ujë. Në fakt ne sot nuk duhet të ishim duke diskutuar për problemin e mungesës së energjisë elektrike, por se si ta siguronim atë në mënyrë sa më ekologjike. Duhet të ishim duke diskutuar për përdorimin e energjisë diellore apo të erës, dhe kurrsesi për mundësinë e ngritjes së një teci në Vlorë sepse ai është një krim i ri në krimet e shumta që i janë bërë bregdetit tonë dhe të ardhmes së fëmijëve tanë. Përgjegjësia kryesore për këtë i bije kësaj bande politikanësh që na ka qeverisur këto 15 vjet dhe sistemit të korrupsionit që ata kanë ngritur që e kanë kthyer politikën në Shqipëri në artin e plaçkitjes së njerëzve. (Rubrika Përpjekja, Standart, 9 dhjetor 2006)

No comments: