Kohët e fundit një grup analistësh dhe Mjafti kanë lançuar një lëvizje që vetë ata e kanë pagëzuar me emrin Aksion Civil. Si e shini një nismë të tillë të këtij grupi dhe a mendoni se mund të sjellë diçka të re në tregun e veprimeve shoqërore dhe politike në vend?
Jam njohur me këtë lëvizje sepse më erdhi edhe një e-mail që më ftonte për pjesëmarrje. Fillonte me fjalinë: “Qindra intelektualë kanë vendosur t'i japin jetë Aksionit Civil dhe të protestojnë nesër (e premte, 29 shtator 2006) në orën 12.00, përpara Ministrisë së Punëve Publike, për të mbrojtur demokracinë në Shqipëri.”. Kur e lexova këtë fjali më erdhi për të qeshur me dy gjëra: së pari me atë “qindra intelektualë” (sa shumë intelektualë paskemi!) dhe së dyti me idenë për t’i mbledhur këta përpara Ministrisë së Transportit e të Punëve Publike që do të thotë të protestojnë kundra Lulzim Bashës medemek se ky qënka ai që po na kërcënoka demokracinë. Është qesharake të imagjinosh qindra intelektualë duke protestuar për lirinë përpara Ministrisë së Transportit, mund të imagjinosh shoferë taksie apo autobuzi që protestojnë sëbashku me makinat apo autobuzat për liçenca apo rrugë a ku di unë, por jo intelektualë përpara Ministrisë së Transporti. Intelektualët mund të protestojnë më ndonjë shesh lirie, apo përpara ndonjë institucioni me funksion shtypës siç mund të jetë Ministria e Brendshme apo edhe përpara Kryeministrisë, por jo te Ministria e Transportit ta hajë dreqi.
Pastaj më poshtë në ftesë nxitohej të thuhej edhe diçka tjetër që nuk e prisja: “Brenda Aksionit Civil nuk do të gjeni asgjë që mund të ketë lidhje me partitë politike.” Kjo kërcet sepse tua thuash këtë injorantëve edhe mund ta hanë, por si mund t’u thuhet intelektualëve kjo via e-mail? Nëse dinë ndonjë gjë mirë intelektualët dhe pseudointelektualët tanë këto janë lidhjet që ka gjithsejcili me partitë. Dhe për mua s’ka ndonjë të keqe që të kenë lidhje me partitë. Problemi është që këto të jenë lidhje transparente, të sinqerata dhe të synojnë të mirën e vendit. Madje në këtë kontekst vlen të analizohet pse i ha meraku të thonë se nuk kanë lidhje me opozitën, sepse që shumica e këtyre janë në sintoni me kritikat dhe akuzat që bën opozita, kjo dihet. Tentativa për fshehjen e lidhjeve me opozitën, sikur kjo të ketë kolerën apo SIDA-n, sikur i fut në një krizë të dyfishtë edhe opozitën edhe këta intelektualët. Nuk di ta them me bindje pse bëhet kjo politikë kulisash: një mendje të thotë se nuk u intereson të thonë se po punojnë që ish ministrat e korruptuar të PS të rikthehen përsëri në postet ministrore që kanë pasur, sepse kjo u humbet kredibilitetin; një tjetër se ndoshta synojnë të krijojnë imazhin se përveç PS këtu ka edhe një popull tjetër që proteston, kurse një mendje e tretë se një palë në PS synon t’i përdorë nesër për të likuiduar pjesës tjetër të PS. Kjo formë veprimi më bën të dyshoj se kemi të bëjmë me mënyrat e bërjes politikë të kryetarit të opozitës Rama në stilet e të cilit spikat shpesh një ndarje nganjëherë thuajse diametralisht e kundërt midis qëllimeve të vërteta që i harton në kulisa dhe atyre që i shpall hapur nëpër ekrane. Sidoqoftë ka diçka që nuk shkon në këtë ngurrim, që të ngjall mosbesim, e që më duket se u reflektua edhe në numrin minimal të njerëve në tubimin para Ministrisë ku nuk i dallova intelektualët.
Problemi më i madh që sipas meje kanë si Mjafti dhe dy analistët nismëtarë të aksionit civil – se për kaq bëhet fjalë më duket - është çështja e humbjes së kredibilitetit të tyre si shoqëri civile apo si analistë jo pse rreshtohen sot me opozitën, as pse denoncojnë skandalin e Albatrosit e mbrojnë Presidentin, por pse nuk kanë qenë në opozitë as kur PS ishte në pushtet e kanë qenë selektivë kundrejt fenomenesh krejt të ngjashme. Kanë bërë lojën e Edi Ramës duke i mshuar vazhdimisht idesë se duhej të ikte Nanua dhe Berisha, por nuk e kanë ngritur thuajse asnjëherë zërin për fenomenet që e gërryen Partinë Socialiste të tilla si lidhjet e saj korruptive me bizneset sidomos me trustet e ndërtimit apo për blerjen e mediave nëpërmjet shesheve të ndërtimit dhe tenderave e fenomene të tjera të tilla kampion i të cilave në Tiranë ka qenë vetë njeriu që kanë mbështetur, Edi Rama. Po ashtu kanë ngritur zërin me të madhe ndaj Berishës autoritar kur ky ishte në opozitë e nuk kanë pasur as ndjeshmërinë më të vogël për të parë tek Rama një edhe më autoritar e më personalizues institucionesh kur ky ishte në pushtet.
Po ashtu mund të them se e keqja më e madhe që mund ta gjejë dikë që pretendon se bën analistin kur del në rrugë për të bërë militantin është se nëse analistit i duhet aftësia për të përimtuar argumentet në ato që qëndrojnë dhe ato që nuk qëndrojnë e të ngrerë dyshime militantit i duhet besimi absolut në palën për të cilën lufton.
Tek e fundit unë i mbetem mendimit se që Shqipëria të hedhë një hap të ri përpara sot, duhet të ngulmojë të krijojë institucione e shoqëri civile e media të tilla që të hyjnë gjithnjë e më fuqishëm e me besim e mbështetje në konfliktin midis dy partive të mëdha – institucione pra që do të zëvendësojnë autoritetin dhe kredibilitetin që e kanë sot vetëm ndërkombëtarët - dhe jo aksione të tilla që duket sheshit se bëjnë lojën e njërës palë kundra tjetrës.
Një ndër idetë e këtij grupimi është edhe mundësia e një Partie Demokratike pa Berishën. Sipas mendimit tuaj, kjo do të ishte në të mirë apo në të keq të zhvillimit të vendit?
Edhe kjo ideja e hedhur për të lënë PD në qeverisje, por pa Berishën do parë më thellë sesa akuzat që hidhen për një Berishë autoritar apo të paaftë. Edhe këtu ka diçka që fshihet apo që nuk u artikulohet hapur e gjer në fund njerëzve. Nëse ju kujtohet, Nano, kur ishte në pushtet, i thoshte Berishës: “ti je garancia ime më e mirë që unë të qëndroj në pushtet”. Me këtë donte të thoshte se ai nuk votohej nga shqiptarët. Nëse do të kemi parasysh se edhe pasi humbën pushtetin socialistët me në krye Ramën filluan fushatën e kryeministrit të paaftë, ta do mendja se në vazhdën e arsyetimit të Nanos e duke patur parasysh se ne nuk kemi një opozitë që e ha meraku që vendi të qeveriset mirë, prania e Berishës me gafat dhe paaftësinë që i atrubuohen do të ishte në interes të PS sepse një më i mirë do të përbënte një rrezik më të madh për rikthimin e tyre në pushtet. Atëhere pse ky ngulmim që të ikë Berisha? Pse ai përbëka një rrezik më të madhe për PS-istë ndërkohë që duhet të jetë një kundërshtar më i dobët sepse më i paaftë dhe më i padëshiruar nga opinioni? Këtu del akuza e tyre ndaj Berishës si kërcënues i lirive. Por sa kredibël është kjo në kontekstin ku ndodhemi dhe sa është produkt i paranojave të socialistëve? Unë nuk besoj se opozitarët i ha meraku për lirinë e qytetarëve në kuptimin që e ka artikuar së fundmi Rama: se Berisha po u heq mundësinë njerëzve të ndershëm për të jetuar me punë të ndershme. Nëse ka sistem që fjalën ndershmëri dhe punë të ndershme e fshiu krejt nga faqja e dheut në këtë vend është sistemi që ngriti Nano e Rama. Unë më shumë besoj se shqetësimi i tyre është ai që më tha Ben Blushi në debatin në Opinion kur i thashë se opozita nuk mund të ndërtojë që ditën e parë strategjinë e rrëzimit të mazhorancës sepse kjo ka të bëjë me mosrespektimin e vullneti të popullit që i ka dhënë mandatin dhe i solla shembullin e SHBA ku, ndonëse Bushit sot i janë ulur kuotat në minimum historik dhe demokratët i kanë shumë të larta, opozita nuk i kërkon të japë dorëheqjen, por pret të vijë koha e votimit. Përgjigja që më dha Blushi ishte se Berisha nuk është Bushi pasi ai del një herë në dy ditë e na akuzon si të korruptuar prandaj ne nuk mund ta lemë të qeverisë katër vjet. Mirëpo një gjë është ta akuzosh Berishën se kërkon të godasë lirinë e të korruptuarve dhe një gjë është se po godet lirinë e të gjithë shqiptarëve. Përshtypja ime është se ankthin e tyre vetiak një grup njerëzish kërkon t’ia transmetojë tërë vendit. Sot për sot unë nuk e gjykoj situatën të jetë dramatike përsa i përket kërcënimit të lirive dhe të drejtave të njeriut nga shteti. E kam thënë dhe e them se lirinë dhe të drejtat e shqiptarëve si mundësi për të jetuar e punuar ndershmërisht i ka dhunuar në mënyrën më të tmerrshme sistemi i korrupsionit që ngritën socialistët (bashkë me rritjen e papërballueshme që u bëri çmimeve e standartit të jetës ky sistem) dhe se lufta kundër tij do të hapte hapësira të munguara lirie e barazie përpara ligjit. Në këtë kuptim situata është vërtet dramatike për shumicën, por kjo nuk është gjendja e atij grupi njerëzish që akuzohen si të korruptuar se ata ekonomikisht e kanë siguruar jetën. Prandaj ndoshta rruga më e mirë do të ishte që këta të jepnin dorëheqjen nga postet e nga imuniteti që kanë e t’i kërkonin drejtësisë t’i hetojë sesa të fusin tensionin në tërë vendin. Duke mos u shkuar as ndërmend kjo ata sulmojnë Berishën sepse sipas meje ata tek Berisha pra shohin kërcënimin më serioz për veten e tyre. Kjo shpjegon sipas meje edhe pse ngulmojnë me çdo mjet për tu thënë shqiptarëve se edhe ky është i korruptuar. Kërkojnë ta godasin pra në atë që si të thuash është pika e tij më e fortë në opinion që do t’i hiqte të drejtën morale për t’i goditur për korrupsion. Sipas meje do të ishte shumë më e shëndetëshme për të gjithë që tërë këto energji t’i shpenzonin për të provuar se janë të pastër vetë sepse provimi i korrupsionit të Berishës nuk i çliron dot ata nga akuzat për korrupsion që kanë mbi shpinë dhe për më tepër krijon në vend një situatë edhe më të pashpresë përsa i përket ndryshimit për të cilin votoi shumica e shqiptarëve më 3 Korrik.
Në shkrimet e tij të fundit, gazetari Mustafa Nano ju ka kujtuar disa artikuj tuaj të disa viteve më parë kundër Berishës. Si do t'i përgjigjeshit këtij sulmi të zotit Nano? Do të pranonit se keni gabuar atëhere apo se po gaboni tani?
Në përgjithësi unë kam pasur dhe kam bindjen se kur e kam akuzuar Berishën për autoritarizmin e tij në vitet 92-97 dhe personalizimin e pushtetit kam qenë në krahun e drejtë e jo të gabuar ashtu sikurse kam bindjen se nuk gaboj kur them se sot më i rrezikshëm se Berisha autoritar është sistemi mafjoz që ngritën socialistët gjatë tetë vjetëve, pra kapja e shtetit e se, gjithë kjo luftë që i bëhet Berishës me në krye opozitën nën petkun e luftës për liri është lufta që bën ky sistem për ta mbajtur shtetin të kapur. Por gjithë pa harruar asnjëherë të ve në dukje se lufta kundër korrupsionit nga ana e Berishës nuk duhet kurrsesi të bëhet duke e aplikuar ligjin në mënyrë selektive pasi kjo mund ta degjenerojë çështjen sepse ajo në thelb nuk duhet të jetë luftë kundër njerëzve, por kundër sistemit. A kam gabuar në tërë çka kam thënë e kam vlerësuar gjatë këtyre dy periudhave? Pa dyshim që kam gabuar. Një nga gabimet e mija është edhe Mustafa Nano psh. dhe, po të nisem nga llogjika që përdor ky mua nuk më mbetet gjë tjetër veçse të skuqem për gabimet që kam bërë: pse kam mbështetur Berishën dhe PD më 1991-1992; pse kam mbështetur Aleancën e Cekës në një kohë të dytë, Nanon e Metën më vonë, por edhe Ramën në fillim të karrierës. Sipas tij unë do të isha burrë i mirë nëse do t’i qëndroja besnik deri në vdekje ndonjërit prej këtyre. Por detyra e një intelektuali është tu qëndrojë koherent disa bindjeve dhe idealeve dhe jo disa personave aq më pak kur sheh se këta i nëpërkëmbin moralin, parimet e idealet. Kurse roli që reklamon Mustafai është ai i “chien de garde” (dmth qen roje i padronit).
Ndarjet e mija me ata që kam mbështetur kanë pasur të bëjnë me zhgënjime në raport me atë çka kemi pritur nga këta njerëz dhe po ashtu akuzat ndaj tyre aty e kanë pasur burimin. A kam gabuar në gjykimet e mija edhe në këto raste? E përsëris: po, pa dyshim. Do të rreshtoja një listë të gjatë gabimesh. Problemi është se nga kanë buruar këto gabime. E këtu do të jepja përgjigjen që dha Enzo Biagi, gazetari i njohur italian, kur e pyetën nëse ka gabuar në ato që ka thënë apo shkruar gjatë karrierës s tij. Ai u përgjegj: - si nuk paskam gabuar edhe shumë bile, por kam gabuar “in buona fede” (që në shqip do ta përkthenim: se ashtu kam besuar) jo për hesap të të tretëve. Edhe unë nuk besoj se mund të më provojë kush se gabimet që kam bërë i kam bërë për hesap të të tretëve e aq më pak se idetë apo parimet mbi të cilat jam mbështetur për të gjykuar e kritikuar të tjerët kanë qenë në kundërshtim me ato që kam shpalosur si bindjet e mija bazë gjithherë. Kurse ky Nanua me shokë kam frikë se nuk e provojnë dot se nuk kanë gabuar e nuk gabojnë për hesap të të tretëve. A e shikoni se si dalin dhe thonë “Brenda Aksionit Civil nuk do të gjeni asgjë që mund të ketë lidhje me partitë politike.” Që këtu duket sheshit, se nuk luajnë ndershëm. Dhe pastaj fajësojnë shqiptarët pse nuk i ndjekin. Po kush të ndjek po s’pati besim se po punon për ta dhe jo për të tretët që të tërheqin fijet nga kulisat?
(Rubrika Përpjekja, Standart, 30 shtator 2006)
Jam njohur me këtë lëvizje sepse më erdhi edhe një e-mail që më ftonte për pjesëmarrje. Fillonte me fjalinë: “Qindra intelektualë kanë vendosur t'i japin jetë Aksionit Civil dhe të protestojnë nesër (e premte, 29 shtator 2006) në orën 12.00, përpara Ministrisë së Punëve Publike, për të mbrojtur demokracinë në Shqipëri.”. Kur e lexova këtë fjali më erdhi për të qeshur me dy gjëra: së pari me atë “qindra intelektualë” (sa shumë intelektualë paskemi!) dhe së dyti me idenë për t’i mbledhur këta përpara Ministrisë së Transportit e të Punëve Publike që do të thotë të protestojnë kundra Lulzim Bashës medemek se ky qënka ai që po na kërcënoka demokracinë. Është qesharake të imagjinosh qindra intelektualë duke protestuar për lirinë përpara Ministrisë së Transportit, mund të imagjinosh shoferë taksie apo autobuzi që protestojnë sëbashku me makinat apo autobuzat për liçenca apo rrugë a ku di unë, por jo intelektualë përpara Ministrisë së Transporti. Intelektualët mund të protestojnë më ndonjë shesh lirie, apo përpara ndonjë institucioni me funksion shtypës siç mund të jetë Ministria e Brendshme apo edhe përpara Kryeministrisë, por jo te Ministria e Transportit ta hajë dreqi.
Pastaj më poshtë në ftesë nxitohej të thuhej edhe diçka tjetër që nuk e prisja: “Brenda Aksionit Civil nuk do të gjeni asgjë që mund të ketë lidhje me partitë politike.” Kjo kërcet sepse tua thuash këtë injorantëve edhe mund ta hanë, por si mund t’u thuhet intelektualëve kjo via e-mail? Nëse dinë ndonjë gjë mirë intelektualët dhe pseudointelektualët tanë këto janë lidhjet që ka gjithsejcili me partitë. Dhe për mua s’ka ndonjë të keqe që të kenë lidhje me partitë. Problemi është që këto të jenë lidhje transparente, të sinqerata dhe të synojnë të mirën e vendit. Madje në këtë kontekst vlen të analizohet pse i ha meraku të thonë se nuk kanë lidhje me opozitën, sepse që shumica e këtyre janë në sintoni me kritikat dhe akuzat që bën opozita, kjo dihet. Tentativa për fshehjen e lidhjeve me opozitën, sikur kjo të ketë kolerën apo SIDA-n, sikur i fut në një krizë të dyfishtë edhe opozitën edhe këta intelektualët. Nuk di ta them me bindje pse bëhet kjo politikë kulisash: një mendje të thotë se nuk u intereson të thonë se po punojnë që ish ministrat e korruptuar të PS të rikthehen përsëri në postet ministrore që kanë pasur, sepse kjo u humbet kredibilitetin; një tjetër se ndoshta synojnë të krijojnë imazhin se përveç PS këtu ka edhe një popull tjetër që proteston, kurse një mendje e tretë se një palë në PS synon t’i përdorë nesër për të likuiduar pjesës tjetër të PS. Kjo formë veprimi më bën të dyshoj se kemi të bëjmë me mënyrat e bërjes politikë të kryetarit të opozitës Rama në stilet e të cilit spikat shpesh një ndarje nganjëherë thuajse diametralisht e kundërt midis qëllimeve të vërteta që i harton në kulisa dhe atyre që i shpall hapur nëpër ekrane. Sidoqoftë ka diçka që nuk shkon në këtë ngurrim, që të ngjall mosbesim, e që më duket se u reflektua edhe në numrin minimal të njerëve në tubimin para Ministrisë ku nuk i dallova intelektualët.
Problemi më i madh që sipas meje kanë si Mjafti dhe dy analistët nismëtarë të aksionit civil – se për kaq bëhet fjalë më duket - është çështja e humbjes së kredibilitetit të tyre si shoqëri civile apo si analistë jo pse rreshtohen sot me opozitën, as pse denoncojnë skandalin e Albatrosit e mbrojnë Presidentin, por pse nuk kanë qenë në opozitë as kur PS ishte në pushtet e kanë qenë selektivë kundrejt fenomenesh krejt të ngjashme. Kanë bërë lojën e Edi Ramës duke i mshuar vazhdimisht idesë se duhej të ikte Nanua dhe Berisha, por nuk e kanë ngritur thuajse asnjëherë zërin për fenomenet që e gërryen Partinë Socialiste të tilla si lidhjet e saj korruptive me bizneset sidomos me trustet e ndërtimit apo për blerjen e mediave nëpërmjet shesheve të ndërtimit dhe tenderave e fenomene të tjera të tilla kampion i të cilave në Tiranë ka qenë vetë njeriu që kanë mbështetur, Edi Rama. Po ashtu kanë ngritur zërin me të madhe ndaj Berishës autoritar kur ky ishte në opozitë e nuk kanë pasur as ndjeshmërinë më të vogël për të parë tek Rama një edhe më autoritar e më personalizues institucionesh kur ky ishte në pushtet.
Po ashtu mund të them se e keqja më e madhe që mund ta gjejë dikë që pretendon se bën analistin kur del në rrugë për të bërë militantin është se nëse analistit i duhet aftësia për të përimtuar argumentet në ato që qëndrojnë dhe ato që nuk qëndrojnë e të ngrerë dyshime militantit i duhet besimi absolut në palën për të cilën lufton.
Tek e fundit unë i mbetem mendimit se që Shqipëria të hedhë një hap të ri përpara sot, duhet të ngulmojë të krijojë institucione e shoqëri civile e media të tilla që të hyjnë gjithnjë e më fuqishëm e me besim e mbështetje në konfliktin midis dy partive të mëdha – institucione pra që do të zëvendësojnë autoritetin dhe kredibilitetin që e kanë sot vetëm ndërkombëtarët - dhe jo aksione të tilla që duket sheshit se bëjnë lojën e njërës palë kundra tjetrës.
Një ndër idetë e këtij grupimi është edhe mundësia e një Partie Demokratike pa Berishën. Sipas mendimit tuaj, kjo do të ishte në të mirë apo në të keq të zhvillimit të vendit?
Edhe kjo ideja e hedhur për të lënë PD në qeverisje, por pa Berishën do parë më thellë sesa akuzat që hidhen për një Berishë autoritar apo të paaftë. Edhe këtu ka diçka që fshihet apo që nuk u artikulohet hapur e gjer në fund njerëzve. Nëse ju kujtohet, Nano, kur ishte në pushtet, i thoshte Berishës: “ti je garancia ime më e mirë që unë të qëndroj në pushtet”. Me këtë donte të thoshte se ai nuk votohej nga shqiptarët. Nëse do të kemi parasysh se edhe pasi humbën pushtetin socialistët me në krye Ramën filluan fushatën e kryeministrit të paaftë, ta do mendja se në vazhdën e arsyetimit të Nanos e duke patur parasysh se ne nuk kemi një opozitë që e ha meraku që vendi të qeveriset mirë, prania e Berishës me gafat dhe paaftësinë që i atrubuohen do të ishte në interes të PS sepse një më i mirë do të përbënte një rrezik më të madh për rikthimin e tyre në pushtet. Atëhere pse ky ngulmim që të ikë Berisha? Pse ai përbëka një rrezik më të madhe për PS-istë ndërkohë që duhet të jetë një kundërshtar më i dobët sepse më i paaftë dhe më i padëshiruar nga opinioni? Këtu del akuza e tyre ndaj Berishës si kërcënues i lirive. Por sa kredibël është kjo në kontekstin ku ndodhemi dhe sa është produkt i paranojave të socialistëve? Unë nuk besoj se opozitarët i ha meraku për lirinë e qytetarëve në kuptimin që e ka artikuar së fundmi Rama: se Berisha po u heq mundësinë njerëzve të ndershëm për të jetuar me punë të ndershme. Nëse ka sistem që fjalën ndershmëri dhe punë të ndershme e fshiu krejt nga faqja e dheut në këtë vend është sistemi që ngriti Nano e Rama. Unë më shumë besoj se shqetësimi i tyre është ai që më tha Ben Blushi në debatin në Opinion kur i thashë se opozita nuk mund të ndërtojë që ditën e parë strategjinë e rrëzimit të mazhorancës sepse kjo ka të bëjë me mosrespektimin e vullneti të popullit që i ka dhënë mandatin dhe i solla shembullin e SHBA ku, ndonëse Bushit sot i janë ulur kuotat në minimum historik dhe demokratët i kanë shumë të larta, opozita nuk i kërkon të japë dorëheqjen, por pret të vijë koha e votimit. Përgjigja që më dha Blushi ishte se Berisha nuk është Bushi pasi ai del një herë në dy ditë e na akuzon si të korruptuar prandaj ne nuk mund ta lemë të qeverisë katër vjet. Mirëpo një gjë është ta akuzosh Berishën se kërkon të godasë lirinë e të korruptuarve dhe një gjë është se po godet lirinë e të gjithë shqiptarëve. Përshtypja ime është se ankthin e tyre vetiak një grup njerëzish kërkon t’ia transmetojë tërë vendit. Sot për sot unë nuk e gjykoj situatën të jetë dramatike përsa i përket kërcënimit të lirive dhe të drejtave të njeriut nga shteti. E kam thënë dhe e them se lirinë dhe të drejtat e shqiptarëve si mundësi për të jetuar e punuar ndershmërisht i ka dhunuar në mënyrën më të tmerrshme sistemi i korrupsionit që ngritën socialistët (bashkë me rritjen e papërballueshme që u bëri çmimeve e standartit të jetës ky sistem) dhe se lufta kundër tij do të hapte hapësira të munguara lirie e barazie përpara ligjit. Në këtë kuptim situata është vërtet dramatike për shumicën, por kjo nuk është gjendja e atij grupi njerëzish që akuzohen si të korruptuar se ata ekonomikisht e kanë siguruar jetën. Prandaj ndoshta rruga më e mirë do të ishte që këta të jepnin dorëheqjen nga postet e nga imuniteti që kanë e t’i kërkonin drejtësisë t’i hetojë sesa të fusin tensionin në tërë vendin. Duke mos u shkuar as ndërmend kjo ata sulmojnë Berishën sepse sipas meje ata tek Berisha pra shohin kërcënimin më serioz për veten e tyre. Kjo shpjegon sipas meje edhe pse ngulmojnë me çdo mjet për tu thënë shqiptarëve se edhe ky është i korruptuar. Kërkojnë ta godasin pra në atë që si të thuash është pika e tij më e fortë në opinion që do t’i hiqte të drejtën morale për t’i goditur për korrupsion. Sipas meje do të ishte shumë më e shëndetëshme për të gjithë që tërë këto energji t’i shpenzonin për të provuar se janë të pastër vetë sepse provimi i korrupsionit të Berishës nuk i çliron dot ata nga akuzat për korrupsion që kanë mbi shpinë dhe për më tepër krijon në vend një situatë edhe më të pashpresë përsa i përket ndryshimit për të cilin votoi shumica e shqiptarëve më 3 Korrik.
Në shkrimet e tij të fundit, gazetari Mustafa Nano ju ka kujtuar disa artikuj tuaj të disa viteve më parë kundër Berishës. Si do t'i përgjigjeshit këtij sulmi të zotit Nano? Do të pranonit se keni gabuar atëhere apo se po gaboni tani?
Në përgjithësi unë kam pasur dhe kam bindjen se kur e kam akuzuar Berishën për autoritarizmin e tij në vitet 92-97 dhe personalizimin e pushtetit kam qenë në krahun e drejtë e jo të gabuar ashtu sikurse kam bindjen se nuk gaboj kur them se sot më i rrezikshëm se Berisha autoritar është sistemi mafjoz që ngritën socialistët gjatë tetë vjetëve, pra kapja e shtetit e se, gjithë kjo luftë që i bëhet Berishës me në krye opozitën nën petkun e luftës për liri është lufta që bën ky sistem për ta mbajtur shtetin të kapur. Por gjithë pa harruar asnjëherë të ve në dukje se lufta kundër korrupsionit nga ana e Berishës nuk duhet kurrsesi të bëhet duke e aplikuar ligjin në mënyrë selektive pasi kjo mund ta degjenerojë çështjen sepse ajo në thelb nuk duhet të jetë luftë kundër njerëzve, por kundër sistemit. A kam gabuar në tërë çka kam thënë e kam vlerësuar gjatë këtyre dy periudhave? Pa dyshim që kam gabuar. Një nga gabimet e mija është edhe Mustafa Nano psh. dhe, po të nisem nga llogjika që përdor ky mua nuk më mbetet gjë tjetër veçse të skuqem për gabimet që kam bërë: pse kam mbështetur Berishën dhe PD më 1991-1992; pse kam mbështetur Aleancën e Cekës në një kohë të dytë, Nanon e Metën më vonë, por edhe Ramën në fillim të karrierës. Sipas tij unë do të isha burrë i mirë nëse do t’i qëndroja besnik deri në vdekje ndonjërit prej këtyre. Por detyra e një intelektuali është tu qëndrojë koherent disa bindjeve dhe idealeve dhe jo disa personave aq më pak kur sheh se këta i nëpërkëmbin moralin, parimet e idealet. Kurse roli që reklamon Mustafai është ai i “chien de garde” (dmth qen roje i padronit).
Ndarjet e mija me ata që kam mbështetur kanë pasur të bëjnë me zhgënjime në raport me atë çka kemi pritur nga këta njerëz dhe po ashtu akuzat ndaj tyre aty e kanë pasur burimin. A kam gabuar në gjykimet e mija edhe në këto raste? E përsëris: po, pa dyshim. Do të rreshtoja një listë të gjatë gabimesh. Problemi është se nga kanë buruar këto gabime. E këtu do të jepja përgjigjen që dha Enzo Biagi, gazetari i njohur italian, kur e pyetën nëse ka gabuar në ato që ka thënë apo shkruar gjatë karrierës s tij. Ai u përgjegj: - si nuk paskam gabuar edhe shumë bile, por kam gabuar “in buona fede” (që në shqip do ta përkthenim: se ashtu kam besuar) jo për hesap të të tretëve. Edhe unë nuk besoj se mund të më provojë kush se gabimet që kam bërë i kam bërë për hesap të të tretëve e aq më pak se idetë apo parimet mbi të cilat jam mbështetur për të gjykuar e kritikuar të tjerët kanë qenë në kundërshtim me ato që kam shpalosur si bindjet e mija bazë gjithherë. Kurse ky Nanua me shokë kam frikë se nuk e provojnë dot se nuk kanë gabuar e nuk gabojnë për hesap të të tretëve. A e shikoni se si dalin dhe thonë “Brenda Aksionit Civil nuk do të gjeni asgjë që mund të ketë lidhje me partitë politike.” Që këtu duket sheshit, se nuk luajnë ndershëm. Dhe pastaj fajësojnë shqiptarët pse nuk i ndjekin. Po kush të ndjek po s’pati besim se po punon për ta dhe jo për të tretët që të tërheqin fijet nga kulisat?
(Rubrika Përpjekja, Standart, 30 shtator 2006)
No comments:
Post a Comment