Monday, November 14, 2005

Ndergjegja qytetare dhe ndergjegja ligjore e prokurorit

Para disa ditesh me qelloi ta pi kafene ne nje tryeze me nje grup midis te cileve ishte edhe miku i ngushte i nje biznesmeni. Ishte hera e pare qe takohesha me kete njeri dhe meqenese tema e dites ishte lufta kunder korrupsionit dhe deklaratat "pro" dhe "kunder" prokurorit Sollaku - kisha shkruar edhe vete nje shkrim ato dite - ai nuk hezitoi fare te na tregonte, madje duke bere gallate, se si funksiononte puna e mikut te tij qe e kishte me te famshmit tendera me shtetin. Ne fakt nuk degjova ndonje gje qe nuk e dija, por perseri ngrita veshet me ate interesin dhe habine qe te pushton kur te tregojne historira qe sa here i degjon aq here cuditesh e te duket sikur po i degjon per here te pare. Nuk e di nga vjen "freskia" e perhershme e ketyre historirave, ndoshta nga pabesueshmeria e tyre, por ndoshta edhe pse prekin disa fije te vecanta te ndergjegjes sone qe leshojne edhe ca tinguj te vecante nder te cilat, pa dyshim, jane edhe ato fije qe na bejne te kemi aftesine per t'u indinjuar nga padrejtesia sa here e takojme ate.

Miku i biznesmenit na tregoi ne tryeze me hollesi per te famshmin 10% qe i kerkohet kur miku i tij aplikon dhe fiton tenderin.

Kini parasysh - shtoi menjehere - nuk behet fjale per 10% te fitimit, jo, behet fjale per 10% te shifres se tenderimit. Tregonte me hollesi dhe detaje sesi i'a kerkonin "Mon Kukaleshet" e ndryshem kete 10%, sesi perdoreshin metodat qe firma te vihej apo te mos vihej apo te vonohej derisa te merrej shuma. Dhe pastaj beri nje llogari. Kuptoni - tha - qe te nxjerre fitimin, mikut tim i duhet pastaj te gjeje mallin me te lire, te shmange tatimet - e, tek e fundit, perseri mbetet i pakenaqur, sepse pjesen e luanit e merr ministri. Sikur ministri te pakten te merrte 10% e fitimit puna do te ishte ndryshe. Kishte kaluar tre ministra socialiste miku i tij dhe bente me humor krahasimin e babezise se tyre. I permendte edhe me emra dhe une, me hidherim konstatova se ata ne moshe me te re ishin me te babezitur/ korruptuar sesa ata me te vjetrit.

Shprehte pakenaqesine per kete situate, por ne menyre te natyrshme thoshte se miku i tij ishte i detyruar te paguante, perndryshe, dilte jashte loje me tere biznesin e tij, sepse kishte shume te tjere qe mund ta zevendesonin.

Duke degjuar keto historira me pushtoi ndjenja e ironise, duke patur parasysh prokurorin Sollaku qe deklaronte po ato dite neper televizione se tek ay nuk ekzitonin prova per korruptueshmerine e politikaneve, duke lene te kuptoje se ai nuk ka vepruar per mungese provash dhe se fajtori per mungesen e ketyre provave duket se na qenkesh diku jashte prokurorise, tek policia gjyqesore, tek ca ligje qe mungojne apo ku di une se ku tjeter.

Pa dyshim nuk mund ta vesh doren ne zjarr se prokurori ka prova te mjaftueshme ne sirtaret e veta - ndonese ende nuk e kam kuptuar se pse nuk i quan prova ato te Kontrollit te Larte te Shtetit disa prej te cilave me jane dukur teper elokuente, aq me teper kur ke parasysh se prokuroria jone ka funksion aktiv hetimor, dmth ka detyre/ kompentence qe te nise hetime dhe jo te prese t'i plotesohen dosjet me pika e me presje. Nxitoj me kete rast te them se nese mazhoranca ka vertet vullnet politik per te luftuar korrupsionin ne politike, duhet nder te tjera te mbushe urgjentisht edhe ato vrima ligjore qe i sherbejne si alibi prokurorit.

Por megjithate, packa se ne sirtaret e Sollakut nuk paska prova te mjaftueshme, pasi, sipas tij, paska disa pengesa qe nuk e lene ujin te shkoje si e sa duhet ne mullirin e tij qe ky te bluaje, fakti qe jashte sirtareve te Sollakut keto prova i gjen me thase nuk vihet ne dyshim. Sikur te mos ishte keshtu, pra, sikur korrupsioni te mos ishte, sic eshte, nje semundje endemike ne shoqerine tone, ay miku i biznesmenit nuk do te guxonte ta hapte gojen per ato historira 10%-shash e tenderash e ministrash, ne prezence te nje njeriu qe nuk e kishte takuar asnjehere. Problemi madje, sipas meje, nuk eshte mungesa e provave, por bash e kunderta, superbolleku i tyre. Te thuash se nuk ka prova ne kete det korrupsioni, sic thone socialistet me ne krye Ramen dhe Majkon, eshte njelloj sikur te thuash se jemi futur ne uje me gjithe rroba dhe kemi dale pa lagur. Problemi eshte tjeter, pra: nje pjese jo te vogel nuk i ben me pershtypje se jemi te lagur, sepse jemi te rrethuar gjithandej me uje dhe jemi te detyruar te veme bythen ne uje kudo qe ulemi. Me fjale te tjera u ka humbur ajo ndjenja e indinjates ndaj padrejtesise, mashtrimit, vjedhjes kur degjojne historira si ajo qe degjova une.

Ajo cka trondit ne kete kontekst eshte fakti se edhe prokurori (kur them prokurori kam parasysh jo vetem Sollakun, por shumicen e prokuroreve rreth tij, por duke theksuar se ay eshte pergjegjesi kryesor, sepse institucioni i tij ka nje strukture mjaft te centralizuar) ben pjese nder keta te lagur qe s'u ndez baroti, qe ka humbur ndjeshmerine per t'u indinjuar nga kjo situate. Prokurori duket sheshit se nuk eshte i shqetesuar fare, jo me si njeri i ligjit, por edhe si qytetar per faktin se ata, te korruptuarit dhe korruptuesit, demtojne me veprat e tyre te tjeret, njelloj sikurse edhe vjedhesit ordinere apo trafikantet e droges, madje shume me teper po te kesh parasysh se sa fuqi kane keta lloj individesh, por edhe se sa te medha jane shumat qe vjedhin. Problemi pra eshte se fillimisht eshte e molepsur ndergjegja qytetare e prokurorit dhe veshtire te kerkosh ndergjegje ligjore apo profesionale te shendoshe, kur eshte e molepsur ajo qytetare. Ne rastin me te mire, nese nuk jane vete te korruptuar, sikurse kam frike se eshte e verteta, prokuroret tane jane te molepsur nga ideja se qytetaret nuk jane te barabarte perpara ligjit, se nese ata kane pushtet, atyre u duhet hapur rruga, edhe kur ne kete rruge ata shkelin njerezit me makine dhe i hedhin ne kanal.

Prokurorit pra i leverdis mungesa e hallkave qe duhet te cojne informacionin e plote, sepse keshtu ay mund ta kete ndergjegjen e tij ligjore me te qete. Atij nuk i mjafton qe Zyra per Mbrojtjen e Qytetareve e Kreshnik Spahiut ka denoncuar ekzistencen e 15 familjeve mafioze, duke percaktuar edhe qytetet se ku ato ndodhen, por i thote ne televizion Kreshnik Spahiut: eja ne prokurori, denoncoi ose mos fol - sikur te mos jete ne kete dynja e te mos dije se hetimet ne keto raste duhen kryer ne menyren me te fshehte e nga organe te pajisura e te forta sic duhet te jete, por fatkeqesisht nuk eshte, ay i veti.

Nga sa kam ndjekur keto kohe reagimet e prokurorit Sollaku, ku do te fusja edhe heshtjen e prokuroreve kolege te tij, jam bindur edhe me shume se ay/ ata ndodhen ne anen tjeter te barrikades se luftes kunder korupsionit, ne ate te mbrojtjes se sistemit te korrupsionit, e cila, per fat te te keq, shoh se eshte e mbushur goxha plot me burra te ndershem, sipas kutit tone te ndershmerise: dmth te nje "ndershmerie", ku ne vend te ndergjegjes qytetare dhe ligjore mbizoteron ndergjegja e perkatesise ne klan, e ndereve dhe favoreve, e perziere me kulturen "ay gjarper qe nuk me kafshon mua, rrofte 100 vjet", me ate "merr e ik" e ku vetem indinjaten e ndergjegjes qytetare e ligjore ndaj padrejtesise nuk e gjen. (Korrieri, 06 Nentor 2005)


No comments: